Od kilku lat dyskusja na temat zmiany wskaźnika WIBOR na WIRON staje się coraz głośniejsza. Zmiany te są odpowiedzią na rosnące stopy procentowe i zmieniające się przepisy unijne dotyczące wskaźników referencyjnych. W artykule wyjaśniamy, czym różnią się oba wskaźniki, jakie są ich zalety i wady oraz jakie konsekwencje dla kredytobiorców mogą wynikać z tej zmiany.
WIBOR vs WIRON – podstawowe różnice
WIBOR, czyli Warszawski Interbank Offered Rate, jest wskaźnikiem ustalanym na podstawie przewidywań stóp procentowych na rynku międzybankowym. Z kolei WIRON to nowy wskaźnik referencyjny, który bazuje na rzeczywistych transakcjach overnight (O/N), zawieranych na rynku międzybankowym oraz z udziałem dużych przedsiębiorstw. W Polsce jego wprowadzenie wynika z potrzeby dostosowania do wymagań unijnej dyrektywy o wskaźnikach referencyjnych, które muszą być oparte na rzeczywistych danych rynkowych.
Dlaczego zmiana była konieczna?
Premier Mateusz Morawiecki podkreślał już w 2022 roku, że zastąpienie WIBOR-u jest konieczne, szczególnie w obliczu szybko rosnących stóp procentowych. Chociaż WIBOR był szeroko stosowany w Polsce przez wiele lat, jego główną wadą było to, że nie opierał się na rzeczywistych transakcjach, a jedynie na przewidywaniach stóp procentowych. Natomiast WIRON, bazujący na rzeczywistych transakcjach, ma być bardziej transparentny i sprawiedliwy.
Ułomności WIBOR i WIRON
Mimo że WIRON ma swoje zalety, takie jak większa transparentność i oparcie na rzeczywistych danych, nie jest wolny od problemów. Przede wszystkim, na polskim rynku międzybankowym transakcji overnight jest zbyt mało, co utrudnia stworzenie wiarygodnego wskaźnika. Z tego powodu do obliczania WIRON uwzględniane są także transakcje zawierane przez duże przedsiębiorstwa, co może wprowadzać pewne niedoskonałości.
W przypadku WIBOR-u jego główną wadą była niska aktywność na rynku transakcji międzybankowych, co sprawiało, że wskaźnik nie zawsze dokładnie odzwierciedlał realną sytuację rynkową.
Co oznacza zmiana dla kredytobiorców?
Zamiana WIBOR na WIRON może nie przynieść wielkich zmian w wysokości rat kredytów hipotecznych, ponieważ choć WIRON jest niższy od WIBOR, zapisy unijne przewidują dodanie spreadu korygującego, który ma wyrównać różnicę pomiędzy starym a nowym wskaźnikiem. Z tego powodu kredytobiorcy mogą spodziewać się dodatkowych obciążeń w postaci wyższego spreadu.
Proces przejścia z WIBOR na WIRON
Wprowadzenie WIRON wiąże się z koniecznością zmiany zapisów umów kredytowych. Banki, które zawierały umowy z oprocentowaniem opartym na WIBOR, powinny przewidzieć klauzule awaryjne, które określają, co stanie się w przypadku zaprzestania publikacji tego wskaźnika. Wiele banków jednak zaniedbało tę kwestię, co może prowadzić do komplikacji prawnych. W przypadku braku takich klauzul, kredytobiorcy powinni skonsultować się z prawnikiem, aby upewnić się, że zmiana wskaźnika na WIRON odbędzie się zgodnie z przepisami.
Podsumowanie
Zmiana wskaźnika WIBOR na WIRON jest odpowiedzią na zmieniające się potrzeby rynku finansowego i wymogi unijne. Choć nowy wskaźnik ma swoje zalety, takie jak większa transparentność, nie jest wolny od wad, a jego wpływ na kredytobiorców nie jest jeszcze do końca jasny. Ważne jest, aby osoby posiadające kredyty hipoteczne, których oprocentowanie zależy od WIBOR-u, monitorowały sytuację i skonsultowały się z doradcą lub prawnikiem w razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących zmiany wskaźnika.