Ryzyko kredytowe to jedno z kluczowych zagadnień w działalności instytucji finansowych. Jest to „niebezpieczeństwo”, że druga strona transakcji, czyli kredytobiorca, nie wywiąże się ze swoich zobowiązań w terminie. Dla banków, które udzielają kredytów, ocena i zarządzanie ryzykiem kredytowym są fundamentalnymi procesami, mającymi wpływ na bezpieczeństwo całego biznesu.
W Polsce w 2021 roku 45% kredytobiorców poszukiwało mieszkania i jednocześnie weryfikowało dostępne oferty kredytowe. Z kolei 70% badanych zdecydowało się na złożenie wniosku o kredyt tylko w jednym banku. Ostateczny wybór instytucji finansowej zależy od wielu czynników, takich jak oprocentowanie, zaufanie do banku czy przejrzystość oferty. Zanim jednak bank podejmie decyzję o udzieleniu kredytu, niezbędna jest dokładna analiza ryzyka kredytowego potencjalnego klienta.
Co to jest ryzyko kredytowe?
Ryzyko kredytowe wiąże się z możliwością, że kredytobiorca nie spłaci kredytu w terminie. Może to wynikać z różnych czynników, takich jak nagła zmiana sytuacji finansowej, wypadek czy utrata pracy. Banki muszą dokładnie ocenić ryzyko, biorąc pod uwagę nie tylko historię kredytową klienta, ale również jego aktualną sytuację finansową oraz zdolność do regularnych spłat.
Kategorie ryzyka kredytowego
Ryzyko kredytowe można podzielić na różne kategorie:
- Ryzyko rynkowe – związane z sytuacją gospodarczą, inflacją, bezrobociem czy destabilizacją rynku.
- Ryzyko operacyjne – dotyczy problemów wewnętrznych banku, np. niewłaściwego zarządzania czy błędów pracowników.
- Ryzyko stopy procentowej – zależy od zmiany wartości pieniądza w czasie, co wpływa na wysokość odsetek od kredytu.
- Ryzyko niewypłacalności – wiąże się z potencjalnym problemem banku z zachowaniem płynności finansowej.
- Ryzyko aktywne – występuje, gdy kredytobiorca nie reguluje swoich zobowiązań.
- Ryzyko pasywne – związane z wycofaniem depozytów przez klientów banku.
Ocena ryzyka kredytowego w bankach
Każdy bank jest zobowiązany do przeprowadzenia szczegółowej oceny ryzyka kredytowego przed podjęciem decyzji o udzieleniu kredytu. Zgodnie z rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego, banki muszą uwzględnić takie aspekty, jak wysokość dochodów klienta, jego zobowiązania, a także liczbę osób na jego utrzymaniu. Ocena ta obejmuje również badanie historii kredytowej w Biurze Informacji Kredytowej (BIK).
Aby zminimalizować ryzyko, banki często zabezpieczają kredyt, np. w formie hipoteki. Odpowiednia ocena ryzyka kredytowego jest kluczowa dla bezpieczeństwa finansowego banku i zapewnia stabilność całego systemu finansowego.